Door: Roos de Vries 

De kwaliteit van kinderdagverblijven is mager. Dit blijkt uit een onderzoek van 2008 uitgevoerd door het Nederlands Consortium Kinderopvang Onderzoek (NCKO) in samenwerking met Marianne Riksen-Walraven hoogleraar ontwikkelingspsychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hier wordt door de gemeentes weinig aangedaan. Zo wist ook Catalpa kinderopvang B.V. onder een last van dwangsom uit te komen in juni 2010.

Kwaliteit Catalpa slecht
Uit het rapport 2008 over de kwaliteit van het gemeentelijk toezicht op de kinderopvang blijkt dat gemeentes slecht hun werk doen als het gaat om het controleren van de kinderopvang. De Catalpa vestiging Diemino in Diemen is een goed voorbeeld van deze slechte handhaving. Catalpa Diemino voldeed namelijk niet aan de vele voorwaarden voor kinderdagverblijven. Dit blijkt uit de inspectierapporten van de GGD van 2006 tot en met 2009 op het Landelijk Register Kinderopvang. Op 17 maart 2010 legde het college in Diemen een last onder dwangsom op aan Catalpa kinderopvang B.V. Catalpa diende een bezwaarschrift in en het uiteindelijke resultaat was dat het bezwaarschrift ontvankelijk en gegrond is verklaard. Hierna kreeg het bedrijf zelfs nog € 437,- voor het bijwonen van de hoorzitting en € 437,- voor het opstellen van een bezwaarschrift. Dit is erg merkwaardig, omdat een ex-medewerkster beweert dat de kwaliteit toentertijd helemaal niet goed was.

Het voornaamste probleem bij Catalpa Diemino dat uit de inspectierapporten van 2007 tot en met 2009 van de GGD van naar voren komt, is dat de kinderen soms worden overgeplaatst naar andere stamgroepen. Daarbij wordt ook nog het maximum aantal kinderen per stamgroep overschreden. “De vestiging had meestal te weinig personeel en te veel kinderen. De leidsters waren vaak jong en zaten meer te ‘pingen’ op hun telefoon dan dat ze zich met kinderen bezig hielden. Het enige wat de meesten deden, is de kinderen naar bed brengen en eten geven. Daarna gingen ze weer zitten en niks doen. Het leek meer op fabriekswerk, dan dat ze zich serieus met de kinderen bezig hielden”, vertelt de ex-medewerkster. Er zaten soms ook een paar bij die niet wisten hoe ze met het kind moeten omgaan. “Ik heb ook wel eens gehad dat een kind door een leidster gedwongen werd om te eten. Het gevolg is natuurlijk dat het eten bij het kind er weer uitkomt”, zegt de ex-medewerkster, “daarna werd aan mij gevraagd of ik het wilde schoonmaken. Ik heb toen gezegd dat ze het zelf moest opruimen, omdat zij niet weet hoe ze met het kind moet omgaan. Je moet toch weten dat als je een kind dwingt om te eten, het er altijd weer uitkomt.”

Niet de enige
Dit is echter niet de enige vestiging van de commerciële kinderdopvangorganisatie met een slechte kwaliteit. In de vestiging Capriool in de Duivendrecht lag bijvoorbeeld een medewerkster ziek op de bank naast een baby waar ze op moest letten. Ook uit het inspectierapport van deze vestiging blijkt dat het maximum aantal kinderen in een groep wordt overschreden. Als het moet worden kinderen over andere stamgroepen verdeeld. Een andere commerciële kinderopvangonderneming, Allio, kampt ook met een slechte kwaliteit. Dit omdat ze de sollicitanten niet goed controleren. Twee medewerkers constateren dat sollicitatieprocedures niet streng zijn en dat er vaak te weinig leidsters zijn en te grote groepen. Net als Catalpa zet Allio dan ook vaak kinderen over op andere groepen.

Vormfout in bezwaarschrift
Een anonieme bron, die bekend is met controles en kinderdagverblijven, bevestigt dat het bedrijf Catalpa in het algemeen hele slechte kwaliteit biedt. Iedereen in de branche weet dit ook. Catalpa staat hierom bekend, en is hiermee niet representatief voor de hele branche. Sinds de overname door een Amerikaanse investeringsmaatschappij Providence Equity Partners is de kwaliteit er niet beter op geworden. Voor GGD Nederland  is het lastig om Catalpa goed aan te pakken, omdat GGD Nederland een vereniging van gemeentelijke ggd's is en geen overkoepelend orgaan. Hoe kan het eigenlijk dat Catalpa Diemino onder deze last van dwangsom wist uit te komen?

Dat het bezwaarschrift van Catalpa gegrond wordt verklaard, gebeurde volgens gemeente Diemen op een vormfout en dus niet op inhoudelijke gronden. Gemeente Diemen laat weten: “De gemeente Diemen hecht aan kinderopvang van goede kwaliteit en ze bewaakt die ook. Om die reden hebben we, op basis van een rapport van de GGD, het kinderdagverblijf Diemino indertijd dan ook gesommeerd aanpassingen te doen. Toen die uitbleven hebben we een dwangsom opgelegd. Daartegen heeft Diemino bezwaar gemaakt. Dat bezwaar is door de commissie voor de bezwaarschriften (waarin een aantal raadsleden en een onafhankelijk voorzitter) gegrond verklaard. Dat gebeurde op basis van een vormfout, niet op inhoudelijke gronden. Wij betreuren dat uiteraard. Wat uiteindelijk telt is dat de kwaliteit van de kinderopvang op het vereiste niveau is. Inmiddels heeft Catalpa de nodige verbeteringen doorgevoerd. De gemeente heeft toen direct een nieuwe controle gevraagd en daarbij heeft de GGD die verbeteringen ook geconstateerd. Wij blijven er wel nauwgezet op toezien.”

Diemino
Locatiemanager Sander Hummel van Catalpa Diemino meent dat hun nog te publiceren inspectierapport van 2010 één van de beste is in Nederland. In de tijd van de last onder dwangsom door de gemeente werkte hij nog niet bij Catalpa Diemino. Wat hij nu wel kan zeggen, is dat hun kwaliteit goed is. “Catalpa Diemino is een NV business unit van Eigenwijz. Eigenwijz is een zelfstandige onderneming onder Catalpa en heeft dus een eigen visie en beleid. Ons beleid is gericht op het kind en een goede ontwikkeling van het kind. Als de kinderen het goed hebben, dan zijn de ouders ook tevreden. Hierdoor krijg je mond-op-mondreclame en dan maak je vanzelf winst”.

Inspectie en naleving moet beter
De inspectie van de GGD controleert in opdracht van de gemeente de kinderopvang. De uiteindelijke handhaving binnen de Wet kinderopvang ligt bij de gemeente. Deze inspectie wordt door vele onder de maat gezien. Als er vervolgens iets slechts uitkomt, wordt hier weinig aan gedaan door gemeentes. Sander Hummels is niet tevreden over de controle van de GGD: “Ze zijn vooral feitelijk bezig, voldoe je ergens aan of niet? Alleen kijken ze niet naar hoe de leidsters met de kinderen omgaan. Één dag controle is dan ook niet goed genoeg. Ze zouden een week moeten komen voor controle. Hiermee kan een kinderdagverblijf beter laten zien dat het goed met de kinderen omgaat”. Hummels is dan ook een voorstander van het HKZ-keurmerk. Hierbij wordt er gekeken naar de ontwikkeling van het kind en hoe leidsters met kinderen omgaan.
De inspectie van de GGD controleert de boel aan de hand van formulieren. Het uiteindelijke resultaat wordt vervolgens gepubliceerd in openbare rapporten. Als blijkt dat een ondernemer in gebreke blijft, heeft de gemeente hulpmiddelen om de ondernemer weer op het juiste spoor te brengen, maar de gemeente kan ook tegen de ondernemer optreden. Dit laatste is dus gebeurd bij Catalpa kinderopvang B.V. Alleen kwam de onderneming na een bezwaarschrift onder de last van dwangsom uit. “De GGD controleert alle eisen die de wet stelt, maar voor hoe een leidster met de kinderen omgaat, is weinig oog. Er is geen pedagogische controle, maar een controle naar hygiëne en veiligheid. Als uit controles blijkt dat de kwaliteit slecht is, wordt er vervolgens meestal niets gedaan door de gemeente”, meent ontwikkelingspsychologe Brigitte Zwiers. Ze vindt dat de voorwaardes die worden gesteld aan de kwaliteit te mager zijn. BoInk, de belangenvereniging voor ouders, is echter van mening dat de regels niet strenger moeten worden. Deze regels moeten juist beter worden nageleefd en gecontroleerd. De gemeente doet nu weinig aan het overtreden van de regels door kinderdagverblijven.